گرسماسر ، گرسمه سر ، گرزمان سر

گرسماسر « گرسمه سر ، گرزمان سر» از مناطق باستانی منطقه جنت رودبار محسوب می شود. این روستا از شمال به جنگل دالخانی، از سمت جنوب به جنت رودبار،ایزکی، اکراسر و نمکدره، از شرق به روستای لیماکده و سیاه سرت و از سمت غرب به کوه زین پشت و جواهرده محدود می شود.

با توجه به حدود و وسعت گرسماسر ، این منطقه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. گرسماسر نام خود را از «دژ گرزمان» سر گرفته است که به معني مكاني در بالاي بهشت است و قلعه‌ای هم به همين نام در اين روستا وجود دارد و بقاياي اين قلعه در اطراف روستا باقی است. رابینو  از روستای مذکور با نام گَرلَپه سَر نام برده که در کنار دژ گرزمان سر واقع شده است.( سفرنامه مازندران و استر آباد، ص۲۳)

گرسماسر به صورت منطقه ای جداگانه و در ارتفاع بالاتری نسبت به جنت رودبار واقع شده و امروزه به صورت ییلاق اهالی کتالم درآمده است، البته عده ای از دامداران و گالشها در تمام فصول سال در آنجا به سر می برند.

هواي آن در فصل تابستان بسيار خنك و گاهي سرد است. دشت‌هاي بسيار زيبا، کوه‌های بسيار بلند و چشمه‌هاي بسيار خنك، اين ييلاق را از سايرين متمايز مي‌كند. دزكول نيز در اين ييلاق قرار دارد كه بسيار زيبا و بلند است. از روي اين كوه تمام نقاط رامسر و تنكابن قابل‌مشاهده‌اند. گردشگاه‌های اين ييلاق، رستم سر، تله بن، راه كنار، مسجد آبجی, دزكول, فولاد چشمه و… می‌باشند که هر يك زيبايي خاصي دارند.

روستاي کوهپاي‌ه‏اي گرسماسر، با بافت مسکوني پراکنده در شيبي ملايم استقرار يافته است. کوچه‌هاي پيچ در پيچ روستا و خانه‏‌هاي قديمي آن با سقف‌هاي شيرواني و ديوارهاي گل‌اندود، جلوۀ زيبايي از معماري سنتي و ساده روستا را به نمايش مي‏گذارند.

خانه‏‌هاي قديمي و سنتي، تحت تأثير نوع معيشت و فعاليت خانوارهاي کشاورز، دام دار ساخته‌شده‌اند، ولي خانه‌هاي جديد، بيشتر به صورت ويلايي است که صاحبان آن‏ها معمولاً در تعطيلات تابستان و ايام فراغت به روستا مسافرت و در آن اقامت مي‏کنند. مصالح به‌کاررفته در بناهاي قديمي غالباً گل، سنگ، خشت و چوب است، ولي در خانه‏‌هاي جديد از آجر، سيمان، سنگ تزئيني، گچ و آهن استفاده شده است.

کوچه‌های پيچ در پيچ با شيب ملايم، خانه‌های قديمي با سقف شيرواني و ديوارهاي گل اندود، معماري سنتي و سادگي زندگي روستايي را به نمايش می‌گذارد.

معروف‌ترین ارتفاعات روستاي گرسماسر، کوه سماموس است که روستاي گرسماسر در دامنه شرقي آن و روستاي جواهر ده در ضلع شمالي غربي آن واقع‌شده‌اند. روستاي گرسماسر، يکي از مناسب‏ترين مسيرهاي صعود به اين قله زيباست و به همين دليل، کوهنوردان بسياري براي صعود به اين کوه، به روستاي گرسماسر مراجعه مي‌کنند.

آداب و رسوم

مردم روستاي گرسماسر در اعياد ديني قربان، فطر و غدير به نيايش و سرور و در ايام محرم و وفات و شهادت ائمه به عزاداري مي‏پردازند. در اين روستا، برگزاري مراسم آفتاب‏ خواهي، عروسي گلي، پیر بانو، شيلان، داب چرمي، نوروز خواني، نار زدن داماد به عروس، دندان سري کودکان و چل مار خانه، رواج دارد. عيد نوروز، چهارشنبه‌سوری، سيزده بدر و شب يلدا نيز با مراسم ويژه‏اي برگزار مي‏شوند.

بازی‌های محلی

کشتي محلي، طناب‌بازی، سوارکاري و کوهنوردي از ورزش‏ها و بازي‏هاي رايج روستاست که بيشتر توسط جوانان انجام مي‏شود.

موسيقي

موسیقی و اجراي انواع آوازها و آهنگ‏‌هاي محلي، به ويژه در مراسم عروسي و جشن‏‌ها رواج دارد. در گذشته، نوعي سازدهنی از پوست درخت مي‌ساختند که در مراسم خاص نواخته مي‌شد.
ييلاق گرسماسر، رامسر

لباس محلی

سالخوردگان روستا معمولاً از لباس محلي استفاده مي‏‌کنند؛ لباس محلي مردان شامل شلوار، پيراهن، نیم‌تنه و کلاه پشمي است و زنان نيز از پيراهن، دامن، پيژامه، روسري و نیم‌تنه با رنگ‏ها و طرح‌هاي زيبا استفاده مي‌کنند.

صنایع‌دستی

صنایع‌دستی روستاي گرسماسر شامل انواع چادرشب، نمد، شولا، چوخا، کوشير، سفره، جاجيم، نمد، زنبيل، کوزه، سبدهاي چوبي و برخي ظروف چوبي مانند لاک است که می‌توانید از کارگاه‌های خانگي زنان روستا بخريد.

غذاهاي محلي

انواع غذاهای محلی خوش‌طعم و لذيذ توسط زنان روستايي طبخ مي‏شود. نزديکي روستا به استان گيلان موجب تأثيرپذيري از فرهنگ غذايي گيلاني شده است. ترشي تره، شيرين تره، سيرواويج، پلاسرتره، بوراني، کماج، ميرزاقاسمي، هلو آبي، بادمجان قليه، قطاب مخصوص و ماهي ملاقه (تنوري) از جمله غذاهاي محلي روستاي گرسماسر هستند.